«Εξισορρόπηση», «ενσωμάτωση», «εναρμόνιση» εργασιακής και προσωπικής ζωής. Όποιον όρο και αν χρησιμοποιήσεις, το δίλημμα παραμένει το ίδιο για δισεκατομμύρια εργαζομένους ανά τον κόσμο, οι οποίοι αναζητούν την χρυσή εκείνη τομή που θα τους οδηγήσει σε επαγγελματική επιτυχία και οικογενειακή ευτυχία. Αυτό το μείζον ζήτημα απασχολεί έντονα και τις νέες γενιές εργαζομένων, ιδίως στην Ελλάδα όπου τα ωράρια είναι εξαντλητικά και οι απολαβές δυσανάλογες της προσπάθειας που καταβάλλεται. Ο λόγος για τους Millennials[1] και πλέον τους GenYers[2], στους οποίους ενδεχομένως να ανήκεις και εσύ.
Δηλώσεις όπως «το ωράριο είναι 9πμ-5μμ αλλά πάντα καθόμαστε παραπάνω» ή «σπάνια φεύγουμε στην ώρα μας» ίσως σου είναι ήδη γνώριμες. Στην πραγματικότητα πρόκειται για αντιλήψεις που εκπηγάζουν από την ίδια την παγιωμένη κουλτούρα τής κάθε εταιρίας και από την οποία συνήθως δεν μπορείς να αποκλίνεις ως νεοεισερχόμενος/η, πόσω δε μάλλον να την αλλάξεις από την μια μέρα στην άλλη.
Τι μπορείς, λοιπόν, να κάνεις ώστε να πετύχεις την ιδανική δοσολογία εργασίας και ελεύθερου χρόνου στην «συνταγή» της ζωής σου;
Ιδού κάποιες εναλλακτικές προσεγγίσεις που θα μπορούσες, αν μη τι άλλο, να σκεφτείς:
- Βρες μία δουλειά που να σου αρέσει πραγματικά: Θα καταλάβεις ότι την βρήκες μόλις συνειδητοποιήσεις ότι πήγε 6μμ, 7μμ, 8μμ και εσύ είσαι ακόμα εκεί, με όρεξη και πάθος να ολοκληρώσεις ό,τι κάνεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Με δυο λόγια, κάνε το χόμπυ σου επάγγελμα.
- Φέρε τη δουλειά στα μέτρα σου (job crafting) : Αν δεν ανήκεις στους τυχερούς της παραπάνω κατηγορίας και ήδη εργάζεσαι κάπου που δεν σου αρέσει, χωρίς παράλληλα να μπορείς να φύγεις άμεσα από εκεί, σου έχω ευχάριστα νέα! Είναι στο χέρι σου (έστω σε κάποιο βαθμό) να την αλλάξεις, π.χ. εμπλουτίζοντάς την με πιο απαιτητικά καθήκοντα, αναζητώντας υποστήριξη όπου χρειάζεται, βρίσκοντας τρόπους να απλουστεύσεις στοχευμένα τον τρόπο που εργάζεσαι[3], αξιοποιώντας ακόμα τη χρήση της τεχνολογίας για να εργαστείς από το σπίτι σου. Έτσι, θα επηρεάσεις σημαντικά την εξισορρόπηση μεταξύ εργασίας και προσωπικής σου ζωής[4].
- Carpe diem ή αλλιώς αξιοποίησε εποικοδομητικά την ημέρα σου: προσπάθησε να είσαι αποτελεσματικός/ή στη δουλειά σου, π.χ. οργανώνοντας καλύτερα τα καθήκοντα και τον χρόνο σου, προετοιμάζοντας σωστά την κάθε μέρα και αποφεύγοντας διακριτικά τους «χρονοκλέφτες» (time-thieves) στον εργασιακό χώρο. Αν έχεις τελειώσει τις υποχρεώσεις της ημέρας, γιατί να μείνεις παραπάνω στο γραφείο;
- Αναζήτησε τον μέντορά σου: θα είναι ο άνθρωπος που θα σε ακούσει, θα μοιραστεί μαζί σου τις εμπειρίες του από τη δική του εργασιακή ζωή, αλλά και ιδέες για την καλύτερη εξισορρόπησή της με την προσωπική, ενώ μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά στην πορεία της δικής σου καριέρας. Επίλεξέ τον σοφά.
- Σκέψου το τρίπτυχο «Δυνατά μου σημεία- Πάθος μου-Επιχειρησιακές ανάγκες» [5] και εστίασε εκεί: Πού διαπρέπεις σύμφωνα με την γνώμη των συνεργατών σου; Πρόκειται ταυτόχρονα για κάτι που σου αρέσει να κάνεις; Αποτελεί παράλληλα και ανάγκη της εταιρίας στην οποία εργάζεσαι; Αν πληρούνται και οι τρεις προϋποθέσεις, τότε εξέλιξέ το ακόμα περισσότερο! Με τον τρόπο αυτό εκτοξεύεις την αποτελεσματικότητα και την ικανοποίησή σου από τη δουλειά σου, με θετικό αντίκτυπο και στην προσωπική σου ζωή (περισσότερος ελεύθερος χρόνος κ.ά.).
Και το σημαντικότερο: Η ιδανική δοσολογία εργασιακής και προσωπικής ζωής είναι διαφορετική για τον κάθε άνθρωπο, βάσει της προσωπικότητας, των δυνατοτήτων και των προτεραιοτήτων που έχει. Μάθε να διαχειρίζεσαι τον εαυτό σου, τις προτεραιότητές σου και την ίδια την εργασία σου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ώστε να πετύχεις τους στόχους σου μέσα στο εργασιακό περιβάλλον που έχεις επιλέξει. Το αν θα «δουλεύεις για να ζεις» ή θα «ζεις για να δουλεύεις» εξαρτάται από εσένα.
[1] Deloitte (2016), The 2016 Deloitte Millennial Survey: Winning over the next generation of leaders, Retrieved from https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/global/Documents/About-Deloitte/gx-millenial-survey-2016-exec-summary.pdf
[2] Kariera.gr και Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, (2017), Έρευνα: Καριέρα και Γενιά Υ 2017, σελ. 30-32, https://www.careerguide.gr/career-geny/career-geny-2017/?utm_campaign=Career-GenY-2017&utm_source=Career-GenY-2017-Event&utm_medium=USB
[3] Δεμερούτη, Ε., (2018), Job demands and resources: given or crafting. Translating research into practice, παρουσιάστηκε στο 9ο Συνέδριο Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού- Με το βλέμμα στο Μέλλον, Αθήνα, 14 Ιουνίου 2018.
[4] Rastogi, M., & Chaudhary, R., (2018), Job crafting and work-family enrichment: the role of positive intrinsic work engagement, Personnel Review, Vol. 47, Issue: 3, pp.651-674
[5] Βασισμένο στο μοντέλο των Zenger και Folkman για την επίτευξη προσωπκής ανάπτυξης. (Βλ. επίσης: Folkman, J., (2015), Turning Feedback into Change, zengerfolkman.com, p.4, http://zengerfolkman.com/wp-content/uploads/2015/04/Turning-Feedback-Into-Change.pdf)